Shinji Sōmai – Moving
Samen eten, praten over wat je die dag hebt meegemaakt, stoeien: zo ziet de twaalfjarige Renko het leven met haar ouders voor zich. Probleempje: haar ouders hebben een hekel aan elkaar – en dus gaan ze scheiden. De ontroerende Japanse speelfilm Moving (1993), voor het eerst (gerestaureerd) in Nederland te zien, laat zien wat deze harde nieuwe realiteit betekent voor Renko. Die snapt namelijk helemaal niet wat er gebeurt: waarom kan niet alles blijven zoals het was? Waarom kunnen haar ouders niet normaal doen tegen elkaar?
Regisseur Shinji Sōmai (1948-2001) kiest er in Moving voor om Renko, en niet haar ouders, centraal te stellen. En dus rennen we haar als kijker achterna als ze weer eens wegvlucht – van school, van huis en van haar ouders, die zich meer bezighouden met ruziën dan met haar. We zien welke langzame verandering zich in haar voltrekt: van complete ontkenning tot pijnlijke acceptatie. ‘Ik zal zo snel mogelijk opgroeien’, belooft ze haar moeder op het eind. Zo vindt Renko langzaam haar plek in de wereld – en toont ze zich vele malen volwassener dan haar ouders.
Moving is een van de eerlijkste en ontroerendste films over een scheiding die ik ooit zag. Dat komt niet alleen door het acteerwerk van Tomoko Tabata als Renko. Ook het camerawerk past precies bij het onstabiele en rommelige proces dat een scheiding is: het beeld kantelt, schudt, zwaait en staat zelden stil, net zoals het kind dat de wereld om zich heen begint te ontdekken. (Maaike Goslinga, adjunct-hoofdredacteur)Bekijk ‘Moving’ via Picl (tegen betaling).
Pawo Choyning Dorji – The Monk and the Gun
Ik ken weinig autocraten die op een dag besloten dat hun tijd als alleenheerser erop zat en eigenhandig de transitie naar een democratie in gang zetten. Nelson Mandela zat er 27 jaar voor in de cel; Spanje moest wachten totdat Franco eindelijk de pijp uit ging; de president van Zuid-Korea liet in de jaren tachtig 165 studenten afslachten voordat hij peinsde over meer burgerlijke vrijheden.
Jigme Khesar Namgyel Wangchuck is de uitzondering op de regel. In 2008 besliste deze ‘drakenkoning’ dat zijn land Bhutan – 800.000 inwoners, kleiner dan Nederland, gelegen in de Himalaya’s – een constitutionele monarchie zou worden. Klinkt niche en ver-van-je-bed, maar regisseur Pawo Choyning Dorji maakte er het verrassend geslaagde speelfilm The Monk and the Gun over.
Terwijl een westerse verzamelaar afreist naar het Bhutaanse platteland om een zeldzaam geweer uit de Amerikaanse Burgeroorlog voor een spotprijs op de kop te tikken, doet het lokale stembureau een dappere poging het politieke bewustzijn onder de bewoners van een slaperig dorpje te laten ontvlammen. De drie smaken die worden gepresenteerd bij een oefenverkiezing – stem blauw voor vrijheid en gelijkheid, rood voor industriële ontwikkeling en geel voor behoud – maakt weinig los in de locals.
Hoe breng je democratie aan de man bij mensen die geen enkel politiek of economisch referentiekader hebben? Die hun leven eigenlijk best aardig op orde hebben, en tevreden zijn met hun huidige situatie? Enthousiasmeer een boeddhistische boer maar eens voor ellenlange parlementaire interrupties, opheftweets of nareis-op-nareis-factchecks.
De trotse westerling mag James Bond en Coca-Cola dan zien als culturele verlengstukken van grondwetten en universeel stemrecht, maar voor een provinciaal uit het Globale Zuiden hebben films en frisdrank weinig te maken met alle rommelige neveneffecten die een liberale staatsinrichting onherroepelijk naar hun land exporteert. The Monk and the Gun is in dat opzicht een lichtvoetige komedie die een serieus onderwerp aansnijdt. (Riffy Bol, algemeen redacteur)Bekijk ‘The Monk and the Gun’ in de bioscoop.
EO – Meer dan verwacht
Ik ben fan van Tatiana uit Hellevoetsluis. Nadat haar relatie tijdens de zwangerschap stukliep, kreeg ze ook nog eens een drieling: Hope, Faith en Charity. Tatiana zit in het EO-programma Meer dan verwacht, dat vier gezinnen volgt met drielingen van verschillende leeftijden.
Aan het begin van de serie verwachten Mieke en Nick een drieling, zijn Fahista en Carlo net terug uit het ziekenhuis na de bevalling, heeft Tatiana drie peuters en gaan de drie dochters van Nicole en Kevin bijna naar de basisschool. Je ziet de leuke kanten, maar ook de medische complicaties, de mislukte vakanties, de relatieproblemen.
Het interessante aan een drieling krijgen is: je kunt het niet perfect doen. Je hebt (waarschijnlijk) niet het geld om de perfecte spulletjes te kopen, moet soms een baby laten huilen en zet een filmpje aan om je handen vrij te hebben. Wat mij betreft is Tatiana het boegbeeld van de ‘good-enough parents’ (een term ontleend aan de Engelse psychoanalyticus Donald Winnicott).
Je ziet hoe ze haar kleren in de kast propt, hoe ze de meiden in een bolderkar voor de televisie zet en hoe ze haar schouders ophaalt als ze er een zwijnenstal van maken bij het eten. Maar alles op een liefdevolle manier: ik ben de tel kwijtgeraakt hoe vaak Tatiana op handen en voeten achter een dochter aan gaat en roept: ‘Ik ga je pakken!’ Een kijktip voor perfectionistische ouders. (Sanne Blauw, correspondent Ouderschap)Bekijk ‘Meer dan verwacht’ via NPO Start.
Éric Rochant – Le Bureau des Légendes
Le Bureau des Légendes is verreweg de beste spionageserie die ik ooit zag – en ik zag er ongezond veel. De serie draait om de afdeling van de Franse geheime dienst die undercoveragenten in het buitenland aanstuurt: Rusland, Iran, IS, dat werk.
De vijf seizoenen zijn allemaal spannend, slim, leerzaam en (meestal) kalm – anders dan de 24’s en Homelands van deze wereld. Het knappe is dat er best veel in deze serie niet of slechts half wordt uitgelegd; in plaats van dat de plot, de bedoeling en de geopolitieke consequenties de kijker door de strot worden geduwd, moet die kijker rechtop blijven zitten en opletten, maar dat doet de kijker van deze serie gelukkig maar al te graag.
Uitdagend is het wel om Le Bureau in Nederland te kunnen zien. De reeks was te zien via myLum, dat vorige maand ter ziele ging. Misschien is dat een mooie aansporing voor een Nederlandse omroep of streamer om deze werkelijk uitstekende serie uit 2015 eindelijk eens uit te zenden? (Maurits Martijn, correspondent Beter Internet)Bekijk seizoen 1 en 2 van ‘Le Bureau des Légendes’ via Amazon Prime (tegen betaling).
National Geographic – Arctic Ascent with Alex Honnold
Twee van ’s werelds beste klimmers, Alex Honnold (bekend van de documentaire Free Solo, waarin hij ongezekerd een 2.300 meter hoge rotswand beklimt) en Hazel Findlay, gaan op expeditie naar Groenland. Niet alleen om een mega-imposant stuk granieten muur te beklimmen, wat niemand ooit eerder heeft gedaan, maar ook om samen met een groep wetenschappers onderzoek te doen naar de invloed van klimaatverandering op de gletsjers die het reusachtige eiland rijk is.
Glacioloog Heïdi Sevestre weet op allerlei vernuftige manieren een enorme hoeveelheid data te verzamelen over het ijs. Over de dikte, hoe oud het is, hoe snel het smelt en hoeveel water het vasthoudt. Je staat versteld van de gigantische omvang ervan, wat ook meteen duidelijk maakt hoe zorgwekkend het tempo is waarin gletsjers van de aarde verdwijnen. (Emy Demkes, correspondent Consumptie)Bekijk ‘Arctic Ascent with Alex Honnold’ via Disney+ (abonnement vereist).
VPRO Tegenlicht – Naomi Klein en de ruk naar rechts
Dubbelganger van de Canadese journalist Naomi Klein is een boek dat ik nog graag wil lezen, zoals zovele. Het gaat over de polarisering van het politieke debat in de Verenigde Staten na de opkomst van populistisch rechts (en links). Nou, als er iets is waar ik nu nood aan heb, dan is dat het. Maar ja, dik boek, kleine kinderen thuis, ik weet het niet precies, maar ik kwam maar niet verder dan het eerste hoofdstuk.
Waar ik wel aan toekwam: de aflevering van Tegenlicht waarin Klein wordt geïnterviewd over haar boek en haar kijk op ‘de ruk naar rechts’ in Nederland. Boy, wat was dat een goed interview! Mijn grootste inzicht: dat het schermen met kwantitatieve feiten, gemiddelden en percentages precies níét is waarmee je de gemiddelde PVV’er overtuigt. Wie praat over ‘de samenleving’ als geheel, doet het omgekeerde van wat zij vragen: dat je het over hen hebt. (Thomas Oudman, correspondent Voedsel)Bekijk ‘Naomi Klein en de ruk naar rechts’ via de VPRO.
